„Najpiękniejszy uśmiech ma ten, kto wiele wycierpiał”

Podczas pobytu w szpitalu odzyskałam nadzieję, nadzieję na życie z mniejszym bólem. Mogłam przeżyć dobę bez opioidowych leków przeciwbólowych, wystarczył tylko Ketonal. Rozpoczęłam terapię u pani psycholog. Na początku września pojechałam na wakacje do Kołobrzegu, gdzie spędziłam czas z przyjaciółką i Jej rodziną. Wszystko zaczęło się dobrze układać. 

Po powrocie z Kołobrzegu rozpoczęłam rehabilitację. Niestety, to była zła decyzja. Rehabilitacja nasiliła ból, opuchliznę i zasinienie. Nie poprawiła sprawności ręki. Z każdym kolejnym ćwiczeniem ból narastał. Pani doktor zaczęła poddawać w wątpliwość trafność postawionej diagnozy. Stwierdziła, że po takim czasie, w zespole Sudeck’a nie może występować opuchlizna. Byłam zła, zrezygnowana, zrozpaczona. W mojej głowie, pojawiły się setki pytań. Jak to zła diagnoza? Jak to nie Zespół Sudecka? To niemożliwe. Przez rok diagnozowali chorobę, leczyli ją już przez półtora roku i teraz mówi mi, że najprawdopodobniej się pomylili. Wyszłam bez słowa z gabinetu i podjęłam decyzję, że pojadę do lekarza, który specjalizuje się w leczeniu zespołu Sudeck’a. Termin wizyty miałam wyznaczony za kilka dni. 

„…Cicho milczę udając, że jest wszystko dobrze, patrząc zza tych krat na wolność…”

Zanim lekarze zdecydowali się na przeniesienie mnie na Oddział Terapii dla Uzależnionych, musiałam odbyć „konsultację”. Była to rozmowa, w której uczestniczyłam ja, terapeuta uzależnień, psycholog oraz lekarze psychiatrzy. Była to moja pierwsza, szczera rozmowa na temat mojego uzależnienia. Panie zadały wiele niewygodnych pytań: co zażywałam, ile, skąd miałam takie ilości leków, dlaczego to robiłam. Czułam się jak na egzaminie, a może o wiele gorzej… przecież tu chodziło o moje życie. Odpowiadałam na wszystkie pytania, a stres mnie nie opuszczał. Nie wiedziałam, co mam mówić, żeby wyraziły zgodę na przyjęcie mnie na ten Oddział. Mówiłam po prostu prawdę. Było mi wstyd, tak bardzo wstyd. Pierwszy raz na głos opowiadałam o tym koszmarze, przyznawałam się, przed samą sobą i przed całkiem obcymi mi osobami, do swoich błędów. Do największych błędów w moim życiu. Czułam na sobie wzrok osób, które za chwilę miały podjąć decyzję, co ze mną będzie dalej. Nie wiedziałam, czy Panie mi wierzą, przecież pewnie wiele razy były okłamywane przez osoby uzależnione. Chciałam, żeby mi wierzyły. Przecież sama podjęłam decyzję, że chcę trafić na ten Oddział, to, dlaczego miałabym teraz kłamać. Na szczęście, udało się. Usłyszałam, że za kilka dni zostanę przyjęta.

Nadszedł dzień przeniesienia. Gdy pielęgniarka przyprowadziła mnie na Oddział Terapii dla Uzależnionych, już pierwsza sytuacja mnie zaskoczyła. Myślałam, że skoro na „konsultacji” dostałam zgodę na przeniesienie, to jest już to pewne. Jednak tak nie było. Dowiedziałam się, że za chwilę odbędzie się społeczność przyjęciowa (tzw. „przyjęciówka”) i pacjenci zdecydują, czy zostanę przyjęta. Wszyscy pacjenci i terapeuci zebrali się w sali terapeutycznej i zaczęli zadawać mi pytania. Siedzieliśmy w kręgu, a całkiem obce i uzależnione osoby po raz kolejny zadawały mi pytania. Nie tylko o uzależnienie, ale też o zespół Sudeck’a. Musiałam odpowiadać na pytania osób, których imion nawet nie znałam. A później odbyło się głosowanie. Zostałam przyjęta jednogłośnie.

Przez pierwszy tydzień poznawałam zasady panujące na Oddziale. Zapoznałam się z regulaminem. Wiele jego punktów bardzo mnie zaskoczyło. Na oddziale nie mogliśmy sobie niczego pożyczać; nie mogliśmy mieć przy sobie szklanych i ostrych przedmiotów; nie mogliśmy używać słodzika, cytryny; nie było telewizora; nie mogliśmy mieć przy sobie żadnego sprzętu elektronicznego; telefony komórkowe otrzymywaliśmy tylko na dwie godziny dziennie; poza zajęciami nie mogliśmy rozmawiać o uzależnieniu; nie mogliśmy rozmawiać z osobami spoza oddziału. Zasad było dużo, ale jak komuś zależało, to potrafił się dostosować. Oczywiście byli tacy, którym nie zależało i łamali regulamin.

Za zamkniętymi drzwiami, za okratowanymi oknami, za murami szpitala psychiatrycznego poznałam inny świat. Świat, który jest niedostępny dla przeciętnego człowieka. Świat, w którym cierpienie i ból są na porządku dziennym. Świat, o którym ludzie mają swoje teorie i stereotypy. Ja też je miałam. Bałam się trafić na Oddział Terapii dla Uzależnionych. Nie wiedziałam jak wygląda taka terapia.

Terapia! Już samo słowo mnie przerażało. O samym początku terapii nie mogę powiedzieć niczego miłego.  Dziwnie się czułam na pierwszych zajęciach. Była to społeczność terapeutyczna. Siedzieliśmy całą grupą w kręgu i kto chciał to mówił o swoich problemach. Wtedy wydawało mi się, że ja nigdy nie zabiorę głosu podczas takich zajęć. Jak mam mówić, w grupie liczącej kilkanaście osób, o swoich kłopotach. Jednak po kilkunastu dniach okazało się, że to wcale nie jest takie trudne. Zaczęłam zabierać głos.

Kolejnym rodzajem zajęć, były zajęcia w mniejszych grupach (grupa terapeutyczna). Zajęcia prowadzone były przez Panią psycholog. W trakcie ich trwania również opowiadaliśmy o swoich problemach. Nie tylko tych aktualnych, ale również o swoim dzieciństwie, czy okresie adolescencji. Nikt nikogo nie pouczał, nie dawał dobrych rad. Słuchaliśmy siebie nawzajem i odnosiliśmy dane sytuacje do swoich doświadczeń. 

Następne zajęcia prowadzone były przez specjalistę terapii uzależnień. Poznawaliśmy mechanizmy obronne, etapy wychodzenia z uzależnienia. Uczyliśmy się rozpoznawać „głody” i radzić sobie z nimi.

Uczestniczyłam również w terapii indywidualnej. Sama myśl o tym, że mam opowiadać o sobie obcej osobie była tak stresująca, że trzy tygodnie zbierałam się do pierwszej rozmowy. Myślałam sobie, po co mam się tak męczyć. Na pewno nie dam rady. Z drugiej strony, sama sobie też nie radziłam. Ktoś musiał mi pomóc. Pierwsze rozmowy będę pamiętała do końca życia. To naprawdę nie należało do przyjemności. Mówienie o sobie, o swojej rodzinie, problemach i popełnionych błędach było początkowo upokarzające. Ale z czasem to mówienie zaczęło pomagać. Wiedziałam, że muszę zaufać Pani terapeutce. Przecież Ona wie co robi. Zaufałam, a Ona mnie nie zawiodła. Opłaciło się.

Każdy dzień na Oddziale wyglądał prawie tak samo. Poranna gimnastyka, śniadanie, zajęcia, godzinny spacer z terapeutą, obiad i czas wolny do wieczora. Nie było telewizora, nie mogliśmy mieć komputerów, telefony komórkowe dostawaliśmy na dwie godzinny dziennie. Czasu wolnego było bardzo dużo. Musieliśmy go sobie jakoś zapełnić. Układaliśmy puzzle, graliśmy w Scrabble, czytaliśmy książki. Jednak, gdy terapeuci wychodzili do domu, to było po prostu nudno. Najgorsze były weekendy. Nie było wtedy żadnych zajęć, nie było terapeutów. Wstawaliśmy na gimnastykę po godzinie 7 i mieliśmy przed sobą cały dzień. Od 14-tej mogli nas odwiedzać bliscy. Wcześniej trzeba było uzyskać zgodę od terapeuty. Codziennie patrzyłam przez okno, w którym były zardzewiałe kraty i zastanawiałam się, czy będę potrafiła żyć na „wolności”.

Zbliżał się koniec mojej terapii. Wiedziałam, że ten 5-tygodniowy pobyt na tym Oddziale wiele mi dał, ale czułam, że nie jestem jeszcze gotowa, by samodzielnie funkcjonować poza murami szpitala. Po rozmowie z terapeutą podjęłam decyzję, że zostanę wypisana do domu (w tym szpitalu łącznie mogłam być 10 tygodni i musiałam zostać wypisana), a po 14 dniach wrócę na pełną terapię. Tak też zrobiłam.

Kolejny pobyt na tym Oddziale był już łatwiejszy, znałam zasady i znałam osoby tam przebywające. Będąc na tym Oddziale, czasem ogarniał mnie lęk. Nie wiem skąd się brał. Ja po prostu go czułam. Bałam się możliwości popełnienia jakiegokolwiek błędu. Nagle powrócił do mnie perfekcjonizm. Czułam, że od tej chwili wszystko musi być idealne. Szkoda, że ten perfekcjonizm nie odzywał się do mnie, jak zażyłam kolejne dawki leków. Gdzie wtedy on był? Czułam, że muszę nadrobić ten stracony czas, a jednocześnie nie wiedziałam, jak mam to zrobić. 

Podczas terapii indywidualnej Pani terapeutka była skupiona na moich problemach, ani jednego słowa nie powiedziała o sobie ani o swoich problemach. Dla Niej liczyło się tylko to, co ja mówię. Niczego mi nie sugerowała, nie mówiła mi, co mam robić. Była jedną z niewielu osób, które mi nie powiedziały „weź się w garść i wyjdź już tego szpitala”. Rozumiała mnie. Wiedziała, że potrzebuję Jej pomocy. Na terapii to ja mówiłam dużo, Ona mniej, ale cokolwiek powiedziała, pamiętam do dzisiaj i mam nadzieję, że będę pamiętała do końca życia.

Na terapii najtrudniej było mi zaufać.  Panie terapeutki sprawiły, że się przełamałam. Zaufałam im. Pomogły mi rozłożyć moje życie na kawałki. Uczyły mnie nazywać moje uczucia, zachowania i myśli. Na każdych zajęciach pokazywały, jak panować nad smutkiem, uczyły mnie, na co mogę sobie pozwolić. Zwyczajnie pokazywały mi, jak ponownie zapanować nad swoim życiem. Pomogły mi sobie przebaczyć. Pokazały, że mogę żyć ze swoimi problemami. Niczego nie narzucały, nie oceniały, nie dawały „złotych rad”. Pomagały mi samodzielnie dojść do najlepszych rozwiązań. Po prostu były. Jestem im za to bardzo wdzięczna. Nie wiem, co stałoby się ze mną, gdyby wtedy nie zgodziły się na przyjęcie mnie na ten Oddział.

Gdy po raz drugi opuszczałam szpital byłam czysta "już" i "dopiero" 5 miesięcy. Ale dobrze pamiętałam wtedy i pamiętam teraz, jak to jest prowadzić życie podporządkowane lekom i lękowi. Terapia dała mi szansę na odbudowanie życia, na odzyskanie tego, co straciłam. Panie terapeutki dały mi możliwość naprawienia swoich błędów, ale co najważniejsze pokazały, jak mogę to zrobić. Wtedy obiecałam sobie, że już nigdy nie wezmę takich tabletek. Teraz już wiem, że gdy choruje się na zespół Sudeck’a, takie obietnice niewiele znaczą.  

„Dopiero kiedy zapragniesz wracać, zaczynasz rozumieć jak daleko odszedłeś”

Na Oddziale Ogólnej Psychiatrii spędziłam 3 tygodnie. Pojawiły się objawy zespołu odstawiennego. Leżałam na łóżku, w szpitalu psychiatrycznym i przypominałam sobie, jak wyglądało moje życie miesiąc temu. Powracały obrazy, jak zażywam tabletki, aż do utraty świadomości, a wszystkie problemu wydają się wtedy odległe. Objawy zespołu odstawiennego z każdą godziną stawały się coraz silniejsze. Pojawiła się gorączka, wymioty, biegunka, a pościel była coraz bardziej przemoknięta potem. Ból ręki się nasilał, bolały też wszystkie inne mięśnie i głowa. Człowiek w takiej chwili, chce tylko leżeć w łóżku, ale po kilku godzinach to też było niemożliwe. Pojawił się zespół niespokojnych nóg i ucisk w klatce piersiowej. Od tej pory musiałam chodzić po korytarzu, ponieważ tylko wtedy czułam ulgę w nogach. Nie mogłam zasnąć, gdy tylko się kładłam moje nogi dalej „chodziły”. Musiałam wstać. Sama już nie wiedziałam, co mnie bardziej boli, ręka czy nogi, po kolejnej dobie chodzenia wkoło. Ten koszmar trwał prawie 10 dni.

Patrzyłam w lustro i widziałam szarą twarz, czerwone oczy i potargane włosy. Nie potrafiłam sobie współczuć. Wiem jak to jest, patrzeć w lustro i nienawidzić siebie tak bardzo, że nawet śmierć wydaje się za małą karą. Miałam wrażenie, że straciłam już wszystko – zaufanie, zdrowie, szansę na normalne życie. Chciałam wyjść ze szpitala, ale wiedziałam, że jak wrócę do domu, to pierwsze, co zrobię to wezmę tabletki. Musiałam tam zostać.

Stan fizyczny się poprawiał, jednak psychicznie nie było lepiej. Moje myśli cały czas krążyły wokół tabletek, nawet jak udało mi się zasnąć, to śniły mi się leki. Ale nie był to zwykły sen. On mi się podobał. Widziałam siebie, jak biorę wszystkie leki i popijam je alkoholem. Po chwili znajduję się na łące pełnej kwiatów, a nade mną świeci słońce. W tym śnie nie czułam bólu, nie miałam problemów, byłam szczęśliwa, tak po prostu szczęśliwa. Wtedy się budziłam. Nie było łąki. Nie było słońca. Były karty i drzwi zamknięte na klucz, a za oknem padał śnieg. Był ból, cierpienie i nienawiść do samej siebie. Pojawiały się myśli, przecież mogę zrobić tak, jak w tym śnie. Mogę wziąć leki i zasnąć. Zasnąć i nigdy więcej się nie obudzić. Wtedy jeszcze bardziej nienawidziłam siebie. Wiedziałam, że nie poradzę sobie sama. Poprosiłam o przeniesienie na Oddział Terapii dla Uzależnionych.  

„Wielkość człowieka polega na jego postanowieniu, by być silniejszym niż warunki czasu i życia”

Na termin do szpitala (oddział detoksykacyjny) czekałam kilka dnia. Musiałam przygotować się psychicznie na pobyt w tym miejscu. Byłam pewna, że wszystkie objawy abstynencji, które pojawiały się w domu, na detoksie pojawią się ze zdwojoną siłą.

Nadszedł ten dzień. Wchodząc na teren szpitala, nie mogłam sobie wyobrazić, że znajdę się po drugiej stronie krat. Weszłam na izbę przyjęć i czekałam na swoją kolej. Wyczytali moje nazwisko. Pani doktor przeprowadziła badanie wstępne i rozpoczęli procedurę przyjęcia. Policzyli mi wszystkie ubrania (bieliznę, bluzki, spodnie), część z nich odrzucili, a resztę pozwolili wnieść na oddział. Zabrali sztućce, jedzenie, część odzieży, telefon. Pozwolili wziąć tylko plastikowy kubek i łyżeczkę. Dali czarny worek, wrzuciłam do niego swojego rzeczy, które mogłam wziąć ze sobą. Przeprowadzili przez drzwi, które zamknęli na klucz. Zobaczyłam kraty w oknach, tym razem od drugiej strony i wtedy w oczach pojawiły się łzy. Wiedziałam, że nie jest to oddział, na którym się płacze. Tam nikt nikogo nie żałuje. Przecież istnieje powszechne przekonanie, że na oddział detoksykacyjny trafiają tylko „ćpuny”, którzy zażywają narkotyki, żeby dobrze się bawić. Oczywiście, pewnie w większości przypadków tak jest. Ale każdy człowiek ma za sobą przeszłość. Przeszłość, która w dużym stopniu determinuje zachowanie w dorosłym życiu.

Trafiłam na swoją salę. Powlekłam swoją pościel, na takim oddziale, każdy musi zrobić to sam. Przyszła do mnie pani doktor. Bardzo młoda, ale też bardzo miła. Przedstawiła, jak będzie wyglądało moje leczenie przez najbliższe dwa tygodnie. Zadecydowała, że podadzą mi metadon.   

Przez dwa tygodnie pobytu na detoksie czułam się świetnie, ale tylko fizycznie. Metadon, leki uspokajające, nasenne, przeciwpadaczkowe, przeciwbólowe, rozluźniające mięśnie sprawiały, że nie pojawiły się żadne objawy odstawienne. Nie mogę tego samego powiedzieć o mojej psychice. Leżałam w jednej sali z kobietami uzależnionymi od heroiny, dopalaczy, amfetaminy, mefedronu, kokainy, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Były to bardzo młode dziewczyny, na szczęście udało się nam znaleźć wspólny temat, więc atmosfera w naszej sali była dobra. Jednak ich zniszczone cery; ręce, na których ciężko było znaleźć miejsce bez zrostu nie poprawiały mi humoru.

Warunki nie były dobre. Jedzenie bardzo często było zimne, a prysznice i umywalki brudne. W nocy działy się różne rzeczy. Ktoś krzyczał, więc personel wiązał taką osobę w pasy. Mężczyźni często leżeli na korytarzu. Byli zniszczeni przez używki, często na ich ciałach było widać krwawiące rany. Zapach był bardzo specyficzny – to tak delikatnie mówiąc. Czasem nocą przywozili nowego pacjenta, który miał wszy, więc szybko obcinali mu włosy i stosowali specjalną kurację. Była jedna sala, w której leżały osoby w najcięższym stanie – osoby z wyniszczonymi organizmami, z halucynacjami, w pampersach – sala ta była oszklona i wszystko było widać z korytarza.  

W oddziale tym nie można było odwiedzać pacjentów. Brak telefonu, brak odwiedzin najbliższych, brak możliwości spaceru i kraty w oknach sprawiały, że głównym zajęciem było leżenie w łóżku i rozmyślanie o swojej chorobie i uzależnieniu. Pojawiały się wyrzuty sumienia, żal do lekarzy i nienawiść do samej siebie. Gdy przyjeżdżały osoby najbliższe, jedyne co mogłam zrobić, to patrzeć na nich przez na wpół oszklone drzwi. A oni mogli stać w korytarzu, po drugiej stronie drzwi i patrzeć na mnie. Można było coś krzyknąć, jednak wtedy wszyscy to słyszeli. Czasem dało przekonać się ratownika medycznego, który stał przy drzwiach, żeby uchylił je na minutę, jednak zdarzało się to rzadko.

Gdy zbliżał się koniec mojego pobytu na detoksie zaproponowano mi przeniesienie na oddział ogólnopsychiatryczny, gdzie przyjmowała pani neurolog, która miała ustawić mi dalsze leczenie. Piętnastego dnia nie podano już mi metadon, a ja zaczynałam powoli źle się czuć. Przeniesiono mnie na oddział ogólnopsychiatryczny.   

„Bo jak za dużo łykasz, jak za dużo się nawciągasz to powoli nieświadomie swoje życie do grobu ściągasz”

Diagnoza uzależnienia

Wg obowiązującej w Polsce Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Zaburzeń (ICD-10) wyróżnia się sześć kryteriów diagnostycznych uzależnienia. Aby rozpoznać uzależnienie u danej osoby (postawić diagnozę) konieczne jest stwierdzenie, że minimum trzy spośród tych kryteriów zostały spełnione w okresie jednego miesiąca w ciągu ostatniego roku od badania.

Sześć kryteriów diagnostycznych uzależnienia to:

1. Trudna do opanowania potrzeba zażywania lub kontaktu z przedmiotem uzależnienia – tzw. głód.

2. Upośledzenie kontroli nad ilością, czasem lub intensywnością zażywania – tzw. utrata kontroli (osoba nie zawsze potrafi zapanować nad ilością, czasem lub okolicznościami zachowań nałogowych).

3. Zmiana tolerancji (zapotrzebowania) na daną substancję lub aktywność.

4. Objawy odstawienia – tzw. zespół abstynencyjny (jest to grupa objawów pojawiająca się u osoby uzależnionej po „odstawieniu” czy gwałtownym zmniejszeniu ilości zażywanej substancji lub po zaprzestaniu czy znacznym ograniczeniu nałogowego zachowania).

5. Kontynuowanie zażywania substancji lub danej czynności mimo świadomości szkód, jakie ona przynosi.

6. Zaniedbywanie innych źródeł gratyfikacji, np. zainteresowań, pracy, kontaktów towarzyskich, zobojętnienie.

Leczenie osób uzależnionych

Leczenie osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych przebiega w trzech etapach:

1. Detoksykacja – odtrucie organizmu, trwa kilka tygodni (zazwyczaj 2 – 4). Celem jest poprawa fizycznego i psychicznego stanu zdrowia – zlikwidowanie objawów zespołu abstynencyjnego, które zwykle są bardzo dokuczliwe i powodują dyskomfort. Jest to leczenie farmakologiczne, które może odbywać się w warunkach szpitalnych, na specjalistycznych oddziałach bądź też w warunkach ambulatoryjnych. Prowadzi to do odizolowania osoby chorej od środowiska oraz od dostępu do narkotyku.

2. Drugi etap leczenia odbywa się w warunkach stacjonarnych. Prowadzone jest w ośrodkach rehabilitacyjnych, placówkach profilaktyczno-leczniczych, na oddziałach szpitalnych i opiera się na programach długoterminowych (około 2 lata) bądź krótkoterminowych (kilka miesięcy). Terapia zmierza do: wskazania źródeł problemu, ustalenia cech osobowości chorego, poznania i zrozumienia mechanizmu uzależnienia oraz określenia motywów zażywania narkotyków. Celem leczenia jest zarówno utrzymanie abstynencji, jak i poprawa stanu psychicznego i fizycznego osoby uzależnionej, usprawnienie jej funkcjonowania. Pomaga w tym psychoterapia – w szczególności grupowa.

3. Readaptacja społeczna – odbywa się w warunkach otwartych. Celem jest powrót jednostki do normalnych warunków społecznych. Ponowne przystosowanie się do życia możliwe jest dzięki poprawie błędów wychowawczych, wykonywaniu pracy fizycznej, kontynuowaniu nauki czy też konstruktywnemu wypełnieniu czasu wolnego (Juczyński, 2002, 2003: 112- 113).

„Bywają leki gorsze od choroby”

Definicja uzależnienia

W najszerszym znaczeniu uzależnienie to silna potrzeba zażywania jakiejś substancji psychoaktywnej lub wykonywania jakiejś czynności. Zaprzestanie robienia bądź używania czegoś prowadzi do bardzo wielu objawów psychicznych (np. urojenia, omamy) i fizycznych (np. drżenie rąk, potliwość, bezsenność) (Wiciak, Baranowska, 2009: 65).

Nie będę opisywała wszystkich substancji psychoaktywnych (SPA). Skupię się jedynie na opiatach, ponieważ od tego rodzaju SPA jestem uzależniona.

Opiaty - zalicza się do nich heroinę, morfinę, petydynę, metadon, kodeinę oraz inne substancje (np. fentanyl, oxycodon, buprenorfina). Uznawane są za najbardziej uzależniające substancje psychoaktywne oraz za takie, które powodują największe wyniszczenie organizmu. Efekty zażywania opiatów są zależne od tego, jak często się je przyjmuje. Jeżeli były spożyte po raz pierwszy mogą wystąpić nudności, zawroty głowy czy też wymioty. Jeżeli jednak opiaty przyjmowane są przez dłuższy czas to pierwsze miesiące nazywane są „miesiącem miodowym”, ponieważ odczuwane jest odprężenie i dobry nastrój. Niestety jest to wstęp do uzależnienia, ponieważ rozwija się tolerancja i trzeba przyjmować coraz większe dawki narkotyku. Ludzie przyjmują opiaty również dlatego, że powodują one oszołomienie, euforie, błogostan, zadowolenie, doznanie złudzenia innej, lepszej rzeczywistości. Wzrost tolerancji na opiaty oraz skrócenie czasu ich działania powoduje, że człowiek musi przyjmować je częściej i w większych ilościach. Organizm uzależnia się bardzo szybko, a zespół abstynencyjny objawia się bólami głowy, kości, stawów, mięśni, mdłościami, uczuciem zimna i gorąca, osłabieniem, łzawieniem oczu, ziewaniem, bezsennością czy też drżeniem mięśni (Juczyński, 2002, 2003: 79-80, 83-84).

Przyczyny uzależnień

W bardzo obszernej literaturze przedmiotu znajdujemy trzy główne grupy przyczyn uzależnień:

- biologiczne (genetyczne) – badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych w latach dziewięćdziesiątych XX w. stały się podstawą stwierdzenia, że jest pewna zależność pomiędzy genami a skłonnościami do uzależnień. Naukowcy podkreślają, że nawet genetycznie uwarunkowane osoby nie są zdeterminowane do ulegania uzależnieniom, a jedynie do nich predysponowane.

- psychologiczne – ludzie, którzy nie radzą sobie z codziennymi trudnościami, mają kłopoty z rozwiązywaniem życiowych problemów, a ich osobowość określana jest jako niedojrzała bardzo często szukają „wspomagaczy”, którymi są narkotyki, alkohol. Pomagają one zapomnieć o przykrościach i  złych stanach emocjonalnych. Osoby skłonne do uzależnień bardzo często mają niską samoocenę, problemy z wyrażaniem uczuć, brak lub bardzo niewielką odporność na frustrację, wysoki poziom lęku oraz nadmierną zależność. (Wiciak, Baranowska, 2009: 69).

- społeczne – „z jednej strony przyczyny uzależnień mają związek z postawami społecznymi wobec picia alkoholu, a więc kulturą danego państwa czy regionu, z drugiej zaś z wzorcami, jakie wynosi młody człowiek ze swojego najbliższego środowiska społecznego czy to rodzinnego, czy rówieśniczego” (Wiciak, Baranowska, 2009: 69-70).

- kulturowe - uwarunkowane są one regionem geograficznym miejsca, które zamieszkujemy, ale także obowiązującymi tam zwyczajami i systemem wartości (Juczyński, 2002, 2003: 36).

„Każda zewnętrzna trudność, odkrywa prawdę o wnętrzu”

Nadszedł Nowy Rok – 2015. Nie wiedziałam, co mnie czeka w najbliższych miesiącach, ale miałam złe przeczucia. Pojechałam po raz kolejny do Krakowa. Miałam konsultację u lekarzy z Poradni Chorób Rzadkich. Byli to kolejni lekarze, którzy potwierdzili postawione wcześniej diagnozy, ale oni również nie potrafili znaleźć leku, który przyniósłby mi ulgę.

W Polsce istnieje jakieś dziwne przekonanie, że „ból uszlachetnia”. To nie prawda, ból ogranicza, niszczy i upodla. Gdy dochodzi do pewnej granicy, chcesz się go pozbyć za wszelką cenę. Dla mnie ta cena była wysoka. Początkowo, chcąc pozbyć się bólu brałam więcej tabletek Oxycontinu, później musiałam brać ich więcej, żeby pozbyć się objawów zespołu odstawiennego. Tolerancja na leki rosła z każdą kolejną tabletką. Z dwóch tabletek na dobę zrobiło się kilka, później kilkanaście. Znalazłam się w błędnym kole - im bardziej bolało, tym więcej łykałam tabletek; im więcej ich łykałam, tym bardziej cierpiałam. Moje myśli skoncentrowane były tylko na lekach. Zastanawiałam się, ile jeszcze mogę zażyć tabletek, a i tak brałam kilkakrotnie więcej. Czas od jednej dawki do kolejnej skracał się z każdym dniem. Nie mogłam wyjść z domu bez leków, bo opanowywał mnie strach, że nie zdążę wrócić przed kolejną dawką. Czasem tak się zdarzało, że nie miałam leków na czas (nie łatwo jest załatwić tak duże ilości tabletek), wtedy moim ciałem rządziły dreszcze, zimne i ciepłe poty, wymioty, zespół niespokojnych nóg. „Na szczęście” te momenty nie trwały długo. Dni mijały, a ilość zażywanych leków rosła. Zawsze znalazłam argumenty, by legitymizować swoje branie. Opiaty działają otępiająco, mi pomagały się odciąć od problemów, od bólu ręki, od myślenia o przyszłości. Gdy doszło do tego, że musiałam zażywać tabletkę co godzinę, trafiłam do psychiatry. Nie mogłam patrzeć na siebie w lustrze, a jednocześnie nie mogłam przestać brać. Opowiedziałam o swoim problemie. Lekarz, który usłyszał, jakie zażywam dawki, poinformował mnie, że przekraczają one dawkę śmiertelną i w trybie pilnym wystawił skierowanie na Oddział Detoksykacyjny.